Waarom trek ik mij alles zo persoonlijk aan als HSP’er?

‘Ik trek me alles te veel aan’. Is dit een gedachte die regelmatig door je hoofd spookt? Je vraagt je af waarom alles zo hard bij je aankomt en nog belangrijker: hoe je leert om dingen minder persoonlijk op te vatten? Wij vertellen je meer over de relatie tussen je alles persoonlijk aantrekken en hooggevoeligheid. Ook geven we je tips om beter met kritiek om te gaan.

Hoe ziet het eruit wanneer jij je dingen persoonlijk aantrekt?

Je collega is chagrijnig. Ze mompelt een kort goedemorgen en is de rest van de ochtend stil. Je vraagt je af: ‘heb ik gister iets verkeerds gezegd?’ Je betrekt het gedrag van je normaal zo gezellige collega direct op jezelf, terwijl ze misschien alleen slecht geslapen heeft.

Vorige week had je sportcoach wat kritiek. Je houding was niet helemaal goed of je tijd was minder. Je voelt je eigenwaarde direct drie levels dalen. “Misschien ben ik toch niet zo goed in de sport als ik dacht”, denk je, terwijl je coach je simpelweg wilde helpen het onderste uit de kan te halen.

Iemands slechte humeur of geleverde kritiek komt hard aan bij jou, terwijl waarschijnlijk niemand de bedoeling heeft om jou onderuit te halen. Toch kan het soms wel zo voelen wanneer je je alles persoonlijk aantrekt.

Het resultaat is stress

Wanneer je dingen continue op jezelf betrekt, is de kans groot dat je in een neerwaartse cirkel terecht komt. Je schiet in je hoofd en verwijt jezelf van alles. Had je dit of dat maar anders gedaan? Wat zal de ander wel niet van je dingen denken?

Je bent bang om fouten te maken. Je verstopt je omdat jij je schaamt of omdat je denkt dat de ander je niet mag. Dit alles zet een cirkel in beweging die veel angst en stress oplevert. Het zuigt energie.

Hooggevoelig en dingen persoonlijk opvatten.

Het zenuwstelsel van HSP’ers is gevoelig voor de omgeving. Door deze hooggevoeligheid worden alle prikkels intensiever ervaren. Dit zijn niet alleen prikkels als hard geluid, kou of fel licht, maar ook prikkels zoals feedback, emoties, opmerkingen of kritiek van anderen. 

Bepaalde dingen komen harder binnen en hierdoor is het extra moeilijk om het niet persoonlijk op te vatten. Dit gaat ook vaak samen met de angst om afgewezen te worden.

Ook schuldgevoel kan een grote rol spelen. Wanneer je worstelt met extreme schuldgevoelens heb je vlot het gevoel dat de dingen aan jouw liggen. Je neemt alle schuld op je, zelfs wanneer er geen sprake is van schuld.

De angst om afgewezen te worden

Veel hooggevoelige mensen zijn bekend met Rejection Sensitivity. Dit is de angst om afgewezen te worden. Dit kan ervoor zorgen dat je bepaalde opmerkingen of feedback persoonlijker opvat dan nodig is.

Om te voorkomen dat je afgewezen wordt, please je mensen in je omgeving. Je probeert je baas, je vrienden of je partner tevreden te houden, zodat jij goed genoeg gevonden wordt en je je niet afgewezen voelt. Je doet ontzettend hard je best om alles goed te doen.

Op het moment dat je kritiek of een negatieve reactie krijgt, komt dit extra hard aan. Dit kan soms dagen nawerken in je systeem. Je blijft je maar afvragen wat je anders had kunnen doen, je hoofd maakt overuren.

De relatie tussen codependentie en alles persoonlijk opvatten

Codependentie is een overlevingsstrategie. Het is een mechanisme wat je als kind hebt gecreëerd om jezelf te beschermen. Bij codependentie ben je zo bezig met de behoeften en wensen van bijvoorbeeld je ouders of je partner dat je eigen behoeften volledig wegvallen. Alles draait om de ander. Doordat je zo inspeelt op de behoefte van een ander, geef je je eigen grenzen niet aan.

Hierdoor laat je je makkelijk beïnvloeden en triggeren door wat anderen zeggen, doen of voelen. Het gedrag van een ander kan heel snel een emotionele, maar ook een fysieke reactie in jou oproepen. Je voelt je overal verantwoordelijk voor en je voelt je snel aangesproken.

Hoe leer je om dingen minder persoonlijk op te vatten?

De beste manier om dingen minder persoonlijk op te vatten, is door emotioneel gezien even afstand te nemen van de situatie en alles van het oogpunt van een buitenstaander te beschouwen. Vraag je vervolgens de volgende dingen af:

Waarom reageert iemand zo?

Probeer bij het beantwoorden van deze vraag realistisch te zijn. Denk niet dat iemand je niet groette, omdat hij een hekel aan je heeft, omdat je niets waard bent. Met dit denkpatroon kom je tot conclusies die jou tekort doen. Heeft iemand je niet gegroet? Waarschijnlijk zag hij je niet of misschien zat hij compleet ergens anders met zijn gedachten.

Is dit echt persoonlijk bedoeld?

Iedereen is voornamelijk bezig met zijn eigen tekortkomingen, niet met die van een ander. Dit is hoe we zelf denken, maar dus ook hoe jouw gesprekspartner denkt die je net kritiek heeft gegeven. Was hij een beetje bot? Misschien heeft hij veel stress of zit hij niet lekker in zijn vel. De kans is groot dat de kritiek weinig zegt over jou en veel over hem.

Waar komt het gevoel vandaan?

Is er iets in jouw leven gebeurd dat je gevoelig maakt voor bepaalde situaties? Vind je het bijvoorbeeld erg pijnlijk wanneer iemand iets zegt over je gewicht, omdat je als kind gepest werd vanwege je overgewicht of ondergewicht? Erken dan dat je hier heel gevoelig voor bent en dat je heftige emoties bij zo’n opmerking voortvloeien uit een trauma en niet uit de opmerking die net gemaakt is.

Het belang van goede zelfzorg

Goede zelfzorg maakt dat je minder vatbaar bent voor opmerkingen van een ander. Je kunt je voorstellen dat je wanneer je moe bent en continue over je eigen grenzen gaat dit geen positieve invloed heeft op je incasseringsvermogen. Wanneer je goed voor jezelf zorgt, bescherm je jezelf voor deze valkuil. Hierbij kun je denken aan basisprincipes als goed slapen, tijd voor jezelf pakken en gezond eten.

Leer om van binnen naar buiten te leven

Veel HSP’ers leven van buiten naar binnen. Ze zijn gefocust op de buitenwereld. Wanneer je afhankelijk bent van een ander om je goed te voelen dan ben je kwetsbaar. Heeft de ander een slechte dag en reageert hij of zij dit af op jou dan voel jij je ten onrechte gekwetst. Dit zegt namelijk niets over jou. Wel over de ander.

Wanneer je de focus verlegd en van binnen naar buiten leeft, zul je zien dat je eerlijk kunt kijken naar jezelf. Bij een vervelende opmerking volgt een eerlijke reflectie. Had ik dit anders kunnen of willen doen? Wat je antwoord ook is, je handelt altijd vanuit jouw eigen normen en waarden. En niet vanuit de neiging om de ander te pleasen of conflict te vermijden.

Aan de slag met jouw triggers

In een persoonlijk coachingstraject kun je aan de slag met de oorzaken van jouw gedrag. In dit geval kun je aan de slag met:

• Het accepteren van jezelf. Wanneer je van binnen naar buiten leert leven zul je zien dat jij dingen minder persoonlijk opvat.
• Het accepteren van jouw hooggevoeligheid. Je hooggevoeligheid maakt je soms gevoeliger voor bepaalde situaties. Wanneer je jouw blauwdruk kent weet je hoe je hiermee om moet gaan, zonder dat je alles persoonlijk opvat.
• Het herkennen van jouw triggers. Wanneer je weet wat jou triggert, kun je jouw reactie op de trigger veranderen.

Met behulp van coaching kun je aan de slag met het doorbreken van patronen. In de coaching van Voorwaarts in Ontwikkeling zijn onze pijlers:

• familieopstellingen
• paardencoaching