Vind je het lastig om grenzen te stellen?

Ben je bang om grenzen aan te geven en vind je het moeilijk om nee te zeggen? Dat kan best een probleem zijn. Misschien ben je je er niet eens zo van bewust dat je grenzen hebt en zeg je ja voordat je het weet. In dit blog gaan we in op waarom grenzen aangeven zo lastig kan zijn. Ook kijken we naar hoe je beter je grenzen aan leert geven.

Hoe zit dat nu met grenzen?

Als eerste is het goed om te weten dat we drie verschillende soorten grenzen onderscheiden.

Fysieke grenzen

Fysieke grenzen gaan letterlijk over je fysiek, je lijf. Het gaat over of mensen in jouw fysieke ruimte mogen komen en of ze je mogen aanraken.

Mentale grenzen

Je mentale grenzen gaan over wat jij denkt en vindt van bepaalde dingen.

Emotionele grenzen

Emotionele grenzen gaan over je emoties en gevoelens. Jij bepaalt waar jouw emotionele grenzen liggen.

Grenzen zijn altijd persoonlijk. Waar de een het oké vindt dat je hem of haar continu aanraakt, vindt een ander dit absoluut niet fijn.

Hoe weet je waar jouw grenzen liggen?

Grenzen aangeven is ingewikkeld als je niet weet waar jouw grenzen liggen. Het begint dus ook altijd bij de vraag: weet je waar jouw grenzen zijn?

Kun je in jezelf voelen wanneer iemand bij jou over een grens gaat. Je lijf is hierin een belangrijke graadmeter. Het is dus van groot belang dat je de verbinding met je lijf voelt. En dat je de aandacht naar binnen keert om op te merken wat er in jou gebeurt. Dit kun je merken door te letten op:

• Of je ademhaling verandert
• Of je spanning in je lijf voelt
• Of je bepaalde emoties voelt

Hoe merk je dat je het lastig vindt om je grenzen aan te geven?

Er zijn verschillende signalen die erop wijzen dat je het lastig vindt om grenzen aan te geven. Ga maar eens voor jezelf na hoe vaak je ja zegt, terwijl je nee bedoeld? Of hoe vaak je eerst bezig bent met het invullen van de behoefte van een ander voordat je aan jezelf denkt.

Voorbeelden van situaties waarbij je over grenzen gaat kunnen zijn:

• Je hebt last van je enkel maar besluit toch te gaan voetballen. Omdat je bang bent dat je jouw team anders teleurstelt. Of omdat je niet voelt dat je lijf om rust vraagt.
• Je bent heel erg moe, maar zegt geen nee wanneer je baas vraagt of je wilt overwerken?
• Je moeder belt om te vragen of je wilt lunchen. Eigenlijk wilde je nog even studeren, maar je zegt toch ja.
• Op een verjaardag zeg je ja tegen een stuk taart terwijl je de taart eigenlijk niet wilt. Dit omdat je niet lastig wilt doen.
• Je wilt met Kerst eigenlijk niet langer dan 4 uur in gezelschap van anderen zijn omdat dit je anders te veel energie kost. Uiteindelijk blijf je toch de hele dag zitten.

Wat zijn de gevolgen in je dagelijks leven wanneer je geen grenzen stelt?

Wanneer je een tijdje over je grenzen gaat, kun je last krijgen van klachten als:

• Overweldigd raken
• Burn-out gerelateerde klachten
• Vermoeidheid
• Uitgeput voelen
• Je hebt last van stressklachten
• Je krijgt last van hyperventilatie
• Je voelt je somber of down.
• Je raakt overspannen
• Je komt in innerlijk conflict omdat je het ene wilt en het andere doet.
• Je voelt je eenzaam
• Je schiet in je hoofd en je gaat overanalyseren
• Je raakt overprikkeld

Let wel: het is helemaal niet erg wanneer je een keer over je eigen grens gaat. Maar gebeurt dit structureel dan ontstaan er vaak grotere problemen.

Waarom geef je geen grenzen aan?

Er zijn tal van redenen die maken dat je geen grenzen aangeeft:

• Je kent je eigen grenzen niet goed. Dus hoe geef je een grens aan, als je niet goed weet waar de grens ligt?
• Je bent altijd op zoek naar goedkeuring of bevestiging van anderen.
• Je weet niet goed hoe je een grens aangeeft. Dus hoe communiceer je een grens?
• Je bent bang voor de afwijzing van andere mensen als jij aangeeft wat je wilt?
• Je hebt geleerd dat je schikken en aanpassen de beste manier is om harmonie te bewaren. Dit is een overlevingsmechanisme.
• Je vindt het lastig om nee te zeggen.
• Je voelt je onzeker waardoor je niet durft te staan voor jezelf.
• Je staat op de verkeerde plek in je familiesysteem waardoor je het lastig vindt om voor jezelf te voelen.
• Je bent bang dat anderen je lui vinden en dus doe je altijd maar door.
• Je bent jezelf continu aan het bewijzen ten opzichte van andere mensen omdat je hier waardering weg haalt.
• Je cijfert jezelf weg in de hoop dat je daarmee geen conflicten krijgt.
• Je worstelt met de gevolgen van de vaderwond. Deze ontstaat wanneer je vader emotioneel afwezig is geweest. Je vader speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen van gezonde grenzen.

De relatie tussen grenzen lastig vinden en HSP

Ben je een Hoog Sensitief Persoon (HSP), dan vind je het waarschijnlijk lastig om grenzen te stellen. Jij voelt dingen veel intenser en dieper dan andere mensen. Dat maakt ook dat je sneller uitgeput bent. Dat wordt nog lastiger wanneer je bijna nooit nee durft te zeggen.

Terwijl jouw lijf toe is aan rust, geef je toch maar weer toe. Dit is dan weer het gevolg van het feit dat je zeer empathisch bent. Daarnaast vang je allerlei signalen op en weet je zonder dat er nog een woord is gesproken al wanneer mensen ergens mee zitten.

Jij voelt je dan min of meer verplicht om ze niet teleur te stellen en je te focussen op hun behoeften. Je wilt voorkomen dat jullie onderlinge relatie gevaar loopt.

Lees verder na dit blok

De relatie tussen grenzen lastig vinden en rejection sensitivity

Ook als je last hebt van rejection sensitivity ben je erg gefocust op de ander. Dat komt dan vooral omdat je bang bent om te worden afgewezen. Je bent continu op zoek naar erkenning. Je wilt zo graag horen dat die ander het goed vindt wat je doet dat je helemaal niet bezig bent met wat je zelf vindt.

Krijg je niet direct erkenning, dan raak je meer en meer in de stress. De mening van de ander wordt steeds belangrijker en dat gaat ten koste van je eigen grenzen. Je doet er alles aan om de ander te pleasen.

De relatie tussen grenzen lastig vinden en codependentie

Codepedentie is een overlevingsstrategie die maakt dat je jouw gevoelens en behoeften volledig opzij zet voor de ander. Je zult begrijpen dat het dan lastig is om grenzen aan te geven. Het is aangeleerd gedrag dat meestal voortkomt uit een gebrek aan eigenwaarde.

Je verliest jezelf en lost helemaal op in de relatie met een andere persoon. Dit gebeurt vaak ook nog onbewust. Je hebt geen eigen mening en komt niet voor jezelf op. Kortom, je stelt geen grenzen.

Van binnen naar buiten of andersom

De algemene tendens is toch dat wanneer je het lastig vindt om een grens aan te geven je vaak buitenstebinnen leeft. Dat betekent dat je eerst in je omgeving peilt wat anderen van je vinden voordat je in jezelf zoekt naar wat jij vindt en voelt.

Zou je binnenstebuiten leven dan zou je altijd eerst kijken naar wat jij wilt, wat jij voelt en hoe jij de dingen wilt. Van daaruit kun je de buitenwereld in om aan te geven wat je wilt.

Hoe leer je gezonde grenzen te stellen.

Of jouw moeite om grenzen te stellen nu voortkomt uit HSP, codependentie of rejection sensitivity, maakt in de kern niet zoveel uit. Er zijn een aantal dingen belangrijk wanneer je gezonde grenzen wilt leren stellen:

• Het is belangrijk dat jij je bewust wordt van het feit dat je geen grenzen stelt
• Het helpt wanneer je de verbinding met je lijf verbeterd. Hierdoor kun je voelen wanneer iets aan een grens komt. Dingen die hierbij kunnen ondersteunen zijn paardencoaching, ademhalingsoefeningen, wandelcoaching en creatief bezig zijn.
• Het kan zijn dat je op de verkeerde plek in je familiesysteem staat. Door een familieopstelling te doen kun je jouw eigen plek weer innemen waardoor het weer gaat over jouw eigen ruimte en jouw eigen grenzen.
• Ontdek waar jouw grenzen liggen. Stapje voor stapje leer je voelen wat voor jou eens grens zijn. Dit is van heel klein (nee, ik hoef geen koffie) tot groter (wanneer mensen echt over je grens gaan).
• Leer hoe je jouw grenzen kunt communiceren. Je grenzen herkennen is één ding. Ze vervolgens goed overbrengen ten opzichte van een ander kun je simpelweg leren.

Wat kunnen wij voor jou betekenen?

In de kennisbank van Liemburg Voorwaarts in Ontwikkeling vind je tientallen blogs met waardevolle tips en adviezen. Heb je deze blogs bijvoorbeeld al gelezen: