Je eigen plek innemen in het systeem: wat wordt daarmee bedoeld?

Vraag jij je af wat het betekent wanneer jij jouw eigen plek inneemt in het familiesysteem? Het is goed om te weten dat iedereen in het familiesysteem een eigen plek heeft. Sta je op de goede plek dan leef je jouw eigen leven. Dan sta je in je kracht en durf je jouw leven vorm te geven.

Wanneer je het gevoel hebt dat jouw leven niet stroomt en dat je steeds tegen dezelfde patronen aan blijft lopen dan is de kans groot dat je niet op jouw eigen plek staat. In dit blog leggen we je precies uit hoe dit zit en hoe je dit anders kun doen!

Je eigen plek innemen: wat is dat?

Om te weten wat het innemen van je eigen plek betekent, is het belangrijk dat je weet dat we uitgaan van je familiesysteem.

Het familiesysteem waar je in geboren bent kun je vergelijken met een fontein. Stel je in je hoofd een aantal waterbakken bovenop elkaar voor. Het water stroomt van boven naar beneden. Alle bakken staan symbool voor een generatie.

Dus je voorouders > groot ouders > ouders > jij > je kinderen.

Als iedereen op de juiste plek staat dan kan het leven en de liefde stromen. Is dit niet het geval dan ontstaan er blokkades.

Ordening: een belangrijk principe

We gaan nog iets verder op de ordening in het familiesysteem. Iedereen heeft in een systeem zijn eigen rol met de daarbijbehorende verantwoordelijkheid. We noemen dat ordening. In een familiesysteem is de ordening heel simpel.

Wie het eerst komt staat hoger in de ordening. Dat betekent dat grootouders voor de ouders gaan, ouders voor de kinderen en kinderen voor de kleinkinderen.

Maar ordening geldt ook voor de volgorde van kinderen in een gezinssituatie. Het oudste kind komt eerst, daar volgen kind 2, 3, 4 en meer.

Van je plek afgaan

Er zijn redenen waarom mensen in het familiesysteem van hun plek afgaan. Je kunt bijvoorbeeld op de plek van je ouders terecht komen.

Je ouders zijn emotioneel afwezig doordat ze te dealen hebben met een echtscheiding, overlijden, faillissement of eigen trauma wat verwerkt moet worden. Of ze zijn fysiek afwezig door ziekte of werk. Is je moeder emotioneel afwezig dan worstel je met een moederwond. Is je vader emotioneel afwezig dan noemen we dit de vaderwond.

Stel je dit voor als een gezin wat een gezonde ordening kent. Vader, moeder, kind 1 en kind 2.

Wanneer de ouders scheiden dan veranderen er dingen in het systeem. De kans is aanwezig dat één van de kinderen het gat dat ontstaan is op gaat vullen. Een kind kan de vaderrol of moederrol invullen, naast de vader of moeder gaan staan als partner of voor de vader of moeder gaan zorgen omdat deze verdriet of pijn ervaren. In geen van de gevallen is sprake van een gezonde situatie. Het kind komt op de plek van een van beide ouders te staan.

Miskramen & de invloed op ordening

Een miskraam kan de oorzaak zijn waardoor jij je plek hebt verlaten. Stel dat je ouders twee miskramen hebben gehad voordat je geboren bent. Dan ben je niet kind één in de rij maar kind drie. Alleen in veel families wordt er niet gepraat over miskramen. Dat betekent dat je wordt gezien als kind nummer één.

Je neemt dan dus een plek in die niet van jou is. Dit kan ervoor zorgen dat je in een verstrikking terecht komt. Of meer verantwoordelijkheid neemt dan nodig voor een kind wat op plek drie staat.

Tegen welke blokkades loop je aan als je niet op je plek staat?

Als het leven niet stroomt dan kan het zijn dat je tegen dingen aanloopt zoals:

• Je voelt je afgewezen
• Je vindt het lastig om keuzes te maken of beslissingen te nemen
• Je herkent je in codependentie
• Het lukt je niet om relaties in stand te houden
• Je bent altijd op zoek naar goedkeuring van buitenaf
• Je worstelt met onzekerheid
• Het lukt je niet om emoties volledig toe te laten
• Je spreekt niet volledig jouw waarheid
• Je past je continu aan, aan anderen
• Je durft geen grenzen aan te geven of voor jezelf op te komen
• Je worstelt met perfectionisme
• Je voelt je het slachtoffer van situaties
• Je hebt een ’te groot’ verantwoordelijkheidsgevoel
• Je loopt steeds vast in dezelfde patronen
• Je leven voelt stroperig en moeizaam
• Je komt in ‘foute’ relaties terecht.
• Je komt in relaties in een verlatingsangst / bindingsangst dynamiek.
• Je voelt je verdwaald in het leven
• Je bent vaak vermoeid, je worstelt met fysieke klachten.

Terug naar je eigen plek

Veel mensen staan niet op de juiste plek in het familiesysteem. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je in je jeugd voor je ouders bent gaan zorgen. In dat geval sta je in het systeem in de bak boven je ouders. Je bent van plek gewisseld. Dit noemen we ook wel parentificatie.

In dat geval ontstaat er disbalans omdat de verhouding geven en nemen uit balans is. En je staat op de verkeerde plek.

Hiermee raken we aan de drie basisprincipes van een systemisch werk. Namelijk:

• Positie & Ordening: Iedereen neemt binnen het systeem de juiste positie in
• Buitensluiting & Verbinding: Niemand van het systeem mag buitengesloten worden of er buiten gaan staan.
• Evenwicht: De balans tussen geven en nemen moet juist zijn.

Wissel je met je ouders van plek in het systeem dan kun je bepaald gedrag laten zien waarmee je hebt geprobeerd te overleven.

Dat klinkt misschien wat zwaar, maar wanneer het leven niet van nature stroomt, ontwikkel je mechanismen die maken dat jij je wel gezien en gewaardeerd voelt. Dit zijn alleen wel vaak destructieve mechanismen. Omdat je ze leeft van buiten naar binnen, in de hoop om gezien en geliefd te worden. Denk daarbij aan:

• Geen grenzen aan durven
• Andere mensen pleasen
• Dingen op jezelf betrekken
• Je schiet makkelijk in de reddersrol
• Geen beslissingen durven nemen
• Overanalyseren: in je hoofd zitten
• Perfectionisme: dingen altijd goed willen doen
• Te veel en te hard werken

De geschiedenis herhaalt zich

In een familiesysteem zie je vaak dat de geschiedenis zich herhaalt. Een bekende uitspraak is: trauma reist door families, totdat iemand bereid is om het te helen!

Wanneer je een moeder hebt die zich altijd schuldig voelt, kan het zijn dat je dit gedrag of gevoel overneemt. Om maar een voorbeeld te noemen.

De heling vindt plaats op het moment dat iemand bereid is om het aan te kijken. Met een familieopstelling ga je begrijpen waarom bepaalde dingen anders lopen dan je graag zou willen.

Het effect van verstrikkingen

In het systeem kun je ook nog te maken hebben met een zogenaamde verstrikking. Je zit dan zonder dat je het zelf weet vast in het leven van een ander. Dit maakt het lastig om jouw eigen plek in te nemen. Dit speelt zich af in het onderbewustzijn.

Dit kan het geval zijn wanneer er sprake is geweest van een miskraam of een doodgeboren kindje. Wat soms gebeurt, is dat ouders het kind wat wordt geboren na de miskraam dezelfde naam geven, als het kindje wat doodgeboren is. Dit kan al een verstrikking geven.

Op de juiste plek staan, wat levert dit op?

Wanneer je de juiste plek in het systeem inneemt gaat het leven weer voor je werken. Daarmee word je weer het kind van je ouders. En draag je overgenomen lasten over aan de personen waar ze horen.

Dan zul je zien dat verbinding met jezelf en de ander weer mogelijk is. Je accepteert daarmee ook dat je de pijn en het verdriet van een ander niet hoeft op te lossen. Je accepteert het lot van de ander.

Het levert je op dat je:

• Ja durft te zeggen tegen het leven
• Emoties kunt loslaten die je al jaren niet verwerkt hebt
• Mensen aantrekt die bij je passen
• Jouw eigen wijs-heid gaat invullen
• Niet meer worstelt met dingen die niet van jou zijn
• Meer flow en moeiteloosheid ervaart
• Jouw ouders accepteert voor wie ze zijn
• Je kunt gezonde grenzen aangeven

Een familieopstelling doen

Voorwaarts in Ontwikkeling verzorgt familieopstellingen en systemische coaching met behulp van tools zoals de paardenkudde, representanten, poppetjes en vloerankers.

Een familieopstelling helpt je om je eigen plek weer in te nemen waardoor jouw levensenergie weer gaat stromen. Het biedt ordening en herstelt de balans tussen geven en nemen.  Het helpt je om uit de verstrikking te komen met bijvoorbeeld een van je ouders.

Systemische opstelling met paarden

Bij het systemisch werken met paarden nemen we aan dat het paard niet alleen op de deelnemer als persoon reageert. Maar juist op het hele systeem waar de deelnemer onderdeel van is. 

Het kan voorkomen dat het paard tijdens het systemisch werken iets of iemand uit het systeem van de deelnemer representeert.