Burn-out (preventie)
Jouw reis naar een mooi leven
Je hebt veel te veel van jezelf weggegeven, je hebt je aangepast. En je probeerde het zo goed mogelijk te doen. Meestal in de hoop om gezien te worden en gewaardeerd te worden door je omgeving. Onderweg ben je een ding vergeten en dat is dat jij de belangrijkste persoon bent in jouw leven, anders was het namelijk niet jouw leven!
Ik ben Marike Liemburg, voor het eerst overspannen in mijn leven op mijn 19e. En daarna volgden nog twee burn-outs. Tot dat ik doorkreeg wat er aan voorafging en dat ik mezelf volledig aanpaste in mijn leven aan anderen. Keiharde lessen, vallen en weer opstaan. En nu leid ik een heerlijk leven midden in de natuur! Met al die mooie lessen die ik heb geleerd. Graag neem ik je mee in de lessen van burn-out, zodat ook jij jouw mooiste leven kan leiden!
Hoe zit dat nu met een burn-out?
Wanneer je ’s ochtends opstaat na een goede nachtrust ben je weer opgeladen en vol energie voor de nieuwe dag. Je hebt zin in de dag. De energie kun je benutten voor de bezigheden die gepland staan. Als je weer gaat slapen wordt deze energie weer aangevuld. Hierdoor blijft er sprake van een neutrale energiebalans. De energie gaat op en neer gedurende de week. Maar het gemiddelde blijft steeds hetzelfde, waardoor je opgeladen blijft.
Dan komt er op het werk een grote spoedklus. Veel werk in een korte tijd, het moet af! Je werkgever voert de druk op. Tijdens je werkdag gebruik je meer energie dan anders. En ‘s nachts slaap je wat minder goed omdat je last hebt van de werkdruk. Het gevolg is dat er een negatieve energiebalans ontstaat. Jouw batterij is in de ochtend niet goed opgeladen. En je verbruikt meer dan 100% op een dag. Het gevolg is een negatieve energiebalans. De energiebalans raakt onder het gemiddelde, je energieniveau zakt.
Gelukkig is het bijna vakantie. Na de spoedklus vlieg je naar Griekenland voor een prachtige vakantie in de zon. Je geniet van de Griekse cultuur en het heerlijke, gezonde, eten. Je komt volledig opgeladen weer thuis waar je fris weer aan de slag kan met je dagelijkse bezigheden. Je energie reserve is weer helemaal hersteld.
Tot zover gaat het goed!
De fasen van een burn-out
Maar wat als de negatieve energiebalans niet stopt na twee weken? Of wat als dit je levensstijl is? Dan loop je langzamerhand van de berg af, richting het ravijn. Dit proces verloopt in vier fases:
Fase 1:
Hier sta je nog boven aan de berg. Je hebt overzicht en ervaart ook nog ontspanning. Je kan al wel naar beneden kijken. Je voelt je regelmatig relaxed.
Fase 2:
Je bent nu een eindje afgedaald op de berg richting het ravijn. Je voelt je gestrest, opgejaagd en je ervaart steeds vaker lichamelijke klachten. Regelmatig kom je met flinke hoofdpijn thuis. Bij het opstaan ervaar je spier en gewrichtsklachten. Je neemt regelmatig pijnstilling hiervoor.
Fase 3:
Inmiddels ben je nog verder naar beneden gedaald, de berg af. Het ravijn komt in zicht. Je voelt je overspannen, geestelijk uitgeput, gespannen en machteloos. Je maakt je steeds vaker zorgen over je gezondheid en hoe het nu verder moet.
Fase 4:
Je hebt het dieptepunt bereikt. Je bent over de rand gevallen en hebt de bodem van je energiereserve bereikt. Mentaal en fysiek ben je volledig uitgeput. Het normale leven lijkt heel ver weg! Je piekert je suf over van alles. Dit pad naar beneden kostte geen twee weken. Je bent maanden of jaren naar beneden gewandeld van de berg af, tot het punt waar je nu gekomen bent..
Conclusie
Je overspanning of burn-out is het gevolg van het leegraken van je energiereserve. Je energiereserve maak je niet zomaar op, dat duurt maanden of soms jaren.
Als je een burn-out krijgt, wil je niets liever dan je oude leven terugkrijgen. Je wil je niet meer somber voelen, geen spanning meer ervaren op de vreemdste momenten, en niet meer het ongemakkelijke gevoel hebben – dat er iets mis is met je hoofd.
Gedrag
Het klinkt misschien vervelend maar overspanning en burn-out zijn vrijwel altijd het resultaat van je eigen gewoontes en gedrag. Dat betekent dat jouw levensstijl minstens één gewoonte bevat die je een verhoogd risico geeft op overspanning of burn-out. Gewoontes die jezelf uiteindelijk uitputten noemen we “destructieve gewoontes.”
Let op: het gaat hier niet om schuld. Maar om oorzaak en gevolg. En wanneer je zicht krijgt op de oorzaak kun je invloed uitoefenen op het gevolg.
Maar wat zijn destructieve gewoontes?
Nou, een mooi voorbeeld is perfectionisme. Wat je goed moet begrijpen is dat dingen goed willen doen, niet per sé een slechte eigenschap is. Dus als jij perfectionistisch bent, mag je ook trots zijn op deze eigenschap! Maar wanneer je perfectionisme leidt tot je eigen uitputting, wordt een mooie gewoonte, opeens een destructieve gewoonte.
Over performen
Een ander voorbeeld is de gewoonte te willen over performen. Ook hier geldt weer dat dingen béter willen doen dan anderen niet per sé slecht is.
Maar wanneer het jezelf uitput, met overspanning of burn-out tot gevolg, is over performen opeens een destructieve gewoonte.
Oververantwoordelijkheid
Nog een voorbeeld van een destructieve gewoonte is oververantwoordelijkheid. Mensen die dat hebben voelen zich te vaak volledig verantwoordelijk voor een situatie en zullen snel het hele gewicht van bijvoorbeeld een werkproject op hun eigen schouders leggen – zelfs als er andere mensen zijn die deze last OOK kunnen dragen.
Nog meer voorbeelden van destructieve gewoontes zijn te hoge eisen stellen aan jezelf, geen grenzen durven stellen, te ambitieus zijn, een overmatige behoefte hebben aan controle en pleasegedrag.
Het dubbele aan dit alles is dat hoge eisen stellen aan jezelf, of dingen graag goed en volledig willen afmaken mooie eigenschappen zijn. En als je ze bezit, ook altijd een onderdeel van je zullen blijven. Het doel is om jou te leren dat je soms dingen ook anders kan doen. Dat je niet al je werk met een 10 hoeft in te leveren, of altijd het hele gewicht van een project op je schouders hoeft te dragen.
Daarnaast kan zijn dat je last hebt van een of meerdere stressbronnen in je leven, wat functioneert als een energielek.
Zorgen en frustratie
Een grote stressbron is een specifieke en bijna dagelijkse bron van stress, zorgen of frustratie.
Hoe zit dat nou eigenlijk met stress? Wanneer we blootgesteld worden aan gevaar, zoals een plotseling verschijnende leeuw, wordt ons overlevingsmechanisme geactiveerd. Binnen een halve seconde zet ons lichaam allerlei systemen in werking die jou helpen te overleven.
Systemen die ons klaarmaken om met de leeuw te vechten óf zo hard als we kunnen weg te rennen. Het lichaam verhoogt onze bloeddruk, spant onze spieren samen en zet talloze andere systemen in werking.
Daarnaast geeft ons lichaam meteen mínder prioriteit aan de systemen die niet belangrijk zijn op het moment dat we een leeuw tegenkomen. Onze spijsvertering remt bijvoorbeeld af, en ook ons immuunsysteem wordt even op een laag pitje gezet.
Vecht of vlucht reactie
Gelukkig komen we in onze moderne maatschappij weinig leeuwen tegen. Toch zijn er soms situaties die onze vecht- of vluchtreactie op precies dezelfde manier activeren. Wanneer er één situatie is waarbij dat bijna dagelijks – gedurende een lange periode – gebeurt, noemen we dat een grote stressbron. En de meeste mensen die overspannen zijn, of een burn-out hebben, hebben er één of meer van in hun leven.
Een grote stressbron kan van alles zijn. Voor sommige mensen is het een nare situatie op hun werk of misschien wel het feit dat ze geen werk hébben.
Maar het kan ook een thuissituatie zijn, iets wat met je man of vrouw te maken heeft, een familielid, je kinderen, je huis of een situatie met je financiën.
En weer voor anderen kunnen het interne issues zijn zoals trauma, rouw, identiteitsproblemen of problemen met het lichaamsbeeld.
Deze grote stressbron is een stressbron geworden omdat het je uitput. Je lichaam zal de situatie als een gevaar gaan zien, en het constante gevecht met dat gevaar is dat wat je langzaam maar zeker leeg trekt.
Je lijf blokkeert
Overspannen of een burn-out
Tot je op een dag jezelf wéér naar de leeuwenkooi sleept, klaar om weer een dag te vechten zonder resultaat, en je lichaam ingrijpt. En je duidelijk vertelt dat het niet meer kan. Vaak merk je dit als een duidelijk fysiek signaal in de vorm van spanning, paniek, of pijn.
Je lichaam blokkeert letterlijk wat je doet, en zegt met alles wat het kan, dat je wég moet, weg van het gevaar. Rondom dit moment hebben de meeste mensen vaak door dat er iets aan de hand is, en niet veel later zal duidelijk worden dat je overspannen bent, of een burn-out hebt
Herstel in een veilige omgeving
Dit is het moment dat je nog maar één ding kunt doen: Namelijk beginnen aan je herstel. Dit is waar er echter een probleem ontstaat.
Jouw lichaam kan pas beginnen met herstellen op het moment dat het zich VEILIG voelt en het niet meer hoeft te vechten tegen krachten die veel groter zijn dan jijzelf.
Daarnaast kost een grote stressbron zó veel energie, dat het heel lastig is jezelf in een positieve energiebalans te brengen.
De oplossing is tijdelijk afstand te nemen van de grote stressbron, zodat je je lichaam de kans geeft het interne helingsproces te activeren.
Coaching & begeleiding bij burn-out
En dan? Wat ga ik dan doen zul jij je misschien afvragen.
Daarom hebben wij voor mensen met een burn-out een speciale training ontwikkeld, die bestaat uit diverse werkvormen (in de natuur) die het eigen lichaamsbewustzijn verhogen om je te helpen herinneren wie je bent in verbinding met jezelf.
Kennismaken?
Wil je een sessie boeken? Of liever eerst een intakegesprek? Neem gerust, vrijblijvend contact met ons op!
